Tin tức & Bài báo

Kéo dài thời gian sống

Nhờ vào các loại thuốc  mới ngăn cản sự phát triển của tế bào ung thư, bệnh nhân ung thư phổi đã có cơ hội sống lâu hơn.

Chỉ sau Tết năm 2014, cô Kok, 41 tuổi, một phụ nữ Trung Quốc, bắt đầu cảm thấy tức ngực và khó thở. Cô cảm nhận có gì đó không ổn khi chỉ đi bộ một quãng ngắn cũng khiến cô thở dốc, tim đập mạnh.

Cô đi khám tại một bệnh viện ở Singapore và ngay lập tức được nhập viện điều trị. Bác sĩ điều trị cho cô nhận thấy lượng không khí đi vào bên ngực trái kém. X-quang ngực cho thấy khoang ngực trái chứa đầy dịch, ngăn phổi trái giãn nở.

Sau khi nhập viện, cô nhanh chóng được đặt ống thông ở ngực và dẫn lưu dịch. Cô cảm thấy nhẹ nhõm gần như ngay lập tức.

Nhưng niềm vui chưa được bao lâu, vài ngày sau, các bác sĩ phổi cho biết cô bị ung thư phổi giai đoạn tiến triển. Vì ung thư đã di căn ra màng phổi (niêm mạc bên trong thành ngực), nên không thể phẫu thuật được.

Bác sỹ nói với cô rằng ung thư phổi chỉ có thể được chữa khỏi nếu được chẩn đoán bệnh ở giai đoạn 1 hoặc giai đoạn 2. Khi căn bệnh đã di căn ra màng phổi, thì ung thư không thể chữa khỏi.

Bị sốc khi nghe tin xấu, cô Kok, người chưa bao giờ hút thuốc trong đời, đã đến gặp tôi để có thêm lời khuyên. Cô được chỉ định chụp PET-CT và kết quả cho thấy ung thư ở bên phổi trái di căn ra màng phổi. Sinh thiết tế bào di căn màng phổi cho thấy cô bị ung thư phổi tế bào không nhỏ được gọi là ung thư biểu mô tuyến.

Không muốn trì hoãn điều trị, cô Kok bắt đầu một liệu trình hóa trị bao gồm Gemcitabine và Cisplatin. Sau ba đợt hóa trị, kết quả chụp lại PET-CT cho thấy cả ung thư ở phổi cũng như di căn màng phổi đã cải thiện hơn. Trong khi cô đang điều trị, mẫu sinh thiết đã được gửi đi để làm thêm các xét nghiệm.

Năm 2014, thường tất cả các mẫu bệnh phẩm ung thư biểu mô tuyến màng phổi đều được xét nghiệm đột biến gen EGFR (thụ thể yếu tố tăng trưởng biểu bì) và ALK (anaplastic lymphoma kinase).

Ngoài hai đột biến này, ROS1 và PD-L1 hiện được xét nghiệm thường xuyên đối với các mẫu bệnh phẩm ung thư phổi. Đột biến EGFR có thể thấy ở hơn 60% bệnh nhân bị ung thư phổi tế bào không nhỏ. Đó là đột biến phổ biến nhất được tìm thấy ở bệnh nhân ung thư phổi mà có thể sử dụng liệu pháp đích.

Những loại thuốc này được gọi là chất ức chế tyrosine kinase (TKI), đã được chứng minh là rất hiệu quả trong điều trị bệnh nhân ung thư mang đột biến gen EGFR. Đột biến gen ALK được thấy ở 5% bệnh nhân ung thư phổi tế bào không nhỏ. Giống như EGFR, nó là một “đột biến dẫn dắt” thúc đẩy sự phát triển của tế bào ung thư.

Rất ngạc nhiên, bệnh ung thư phổi của cô Kok không mang đột biến phổ biến EGFR mà là đột biến ALK.

Thuốc TKI dạng uống đầu tiên được chứng minh là có hiệu quả chống lại ung thư phổi dương tính với ALK là Crizotinib (Xalkori). Sau đó, có hai loại khác cũng được chứng minh là rất hiệu quả - Ceritinib (Zykadia) và Alectinib (Alecensa).

Những loại thuốc này có khả năng ngăn chặn protein ALK, từ đó ức chế sự phát triển của ung thư bằng cách ngăn chặn các tín hiệu dẫn dắt các tế bào ung thư lây lan.

Kể từ tháng 6 năm 2014, cô Kok đã uống crizotinib ngày hai lần. Với việc điều trị này, căn bệnh ung thư của cô đã thuyên giảm trong hơn bốn năm.

Có nhiều tác dụng phụ được báo cáo liên quan đến việc sử dụng thuốc như mệt mỏi, chán ăn, chóng mặt, tê hoặc ngứa ran ở ngón tay và ngón chân, phù (sưng) và táo bón.

Cô Kok gặp phải tác dụng phụ là mệt mỏi và giữ nước. Để làm giảm bớt tác dụng phụ, cô được cho dùng thuốc lợi tiểu thường xuyên.

Vào năm 1988, khi tôi bắt đầu học bổng chuyên khoa ung thư của tôi tại Trung tâm Ung thư MD Anderson, chúng tôi đã có một “câu lạc bộ tạp chí” chính thức - nơi một nhóm bác sĩ thảo luận về những phát hiện mới nhất từ các tạp chí. Một trong số đó là bài báo so sánh các bệnh nhân ung thư phổi được điều trị hoặc bằng hóa trị hoặc được “chăm sóc hỗ trợ tốt nhất”.

Kết luận từ bài báo đó là hóa trị cho bệnh nhân ung thư phổi giai đoạn tiến triển đáng cân nhắc vì nó giúp tăng tuổi thọ trung bình của bệnh nhân từ 17 tuần lên 32 tuần.

Đến hôm nay, cô Kok đã thuyên giảm trong hơn 260 tuần!

Chúng tôi đã thực sự đi một chặng đường dài từ những năm 1980. Khoảng một nửa số bệnh nhân có đột biến gen EGFR hoặc ALK có thể sống sót sau năm năm và hơn thế nữa.

Ngày nay, chúng ta hiểu ung thư được dẫn dắt bởi những biến đổi di truyền nhất định trong các tế bào như thế nào và có thể tạo ra các loại thuốc có thể ngăn chặn các gen dẫn dắt này.

Điều này có nghĩa là chúng ta có thể kiểm soát sự phát triển của ung thư phổi và quan trọng nhất là kéo dài cuộc sống của bệnh nhân ung thư phổi không chỉ tính bằng tuần, mà bằng nhiều năm.

Dr Ang Peng Tiam